Jan Ludwik Popławski - życiorys

Konspiracje, trzykrotne więzienie, dziennikarstwo, a przede wszystkim tworzenie nowoczesnej myśli politycznej dla Polski - wypełniły życie Popławskiego

Urodził się 17 stycznia 1854 r. w rodzinnym majątku Bystrzejowice. Pochodził z familii szlacheckiej, która używała herbu „Jastrzębiec”. Był synem Wiktora i Ludwiki z d. Ponikowskiej. W domu Popławskich panowała patriotyczna atmosfera.
 

Pierwsze nauki Jan Ludwik pobierał w domu rodzinnym. W 1866 r. rozpoczął edukację w lubelskim gimnazjum. Zaledwie po trzy letniej nauce został z niego relegowany z tzw. „wilczym biletem”. Przyczyną wydalenia była awantura z kolegą szkolnym, którego powszechnie uważano za szpiega. J. L. Popławski mając raz na zawsze zabroniony wstęp do szkół średnich, samodzielnie przygotował się do matury, którą zdał eksternistycznie w 1872 r. W 1873 r. rozpoczął studia prawnicze na Uniwersytecie w Warszawie.

W 1877 r., wraz z Adamem Szymańskim, założył i prowadził tajną organizację młodzieżową „Synowie Ojczyzny”, która była powiązana z galicyjską Konfederacją Narodu Polskiego. Wspomnianą organizację uznaje się za pierwszą po 1863 r., konspirację, która miała na celu przygotowanie struktur w Kongresówce pod powstanie niepodległościowe. Planowana rebelia miałaby wybuchnąć podczas spodziewanej wojny pomiędzy zaborcami. Z odezwy przez nich wydanej, wynikało, iż powstanie objęłoby wszystkie trzy zabory, czym różniłoby się od poprzednich.

Za działalność konspiracyjną Popławski wraz z grupą ponad 30 osób został 30 kwietnia 1878 r. aresztowany, po czym osadzony w Cytadeli Warszawskiej. 8 stycznia 1879 r., wyrokiem administracyjnym skazano go na zesłanie na Syberię do guberni wiackiej (stąd wynikają podpisy na części jego artykułów „Wiat”, „Wiatko”, „V-t”). Dzięki staraniom rodziny w lutym 1882 r., został ułaskawiony, a w czerwcu tegoż roku powrócił do Warszawy.

Będąc Komisarzem Ligi Popławski na łamach czasopisma „Głos” rozpoczął batalię ideową. Polemizował z myślą polityczną zarówno romantyków, jak i pozytywistów. Dla tworzącego się w tym czasie nurtu narodowego postulaty pozytywizmu w polityce były zbyt małe. Od romantyzmu nowy ruch odróżniał się realizmem: akcentem na codzienną pracę w życiu społecznym, krytyczną oceną przeszłości i wad narodowych.

W 1891 r. Popławski zorganizował obchody 100. rocznicy uchwalenia konstytucji 3 Maja. Trzy lata później po manifestacji ku czci Jana Kilińskiego, którą też współtworzył władze carskie aresztowały wiele osób związanych z przygotowywaniem obchodów. Popławski po raz kolejny w sierpniu 1894 r. został osadzony w Cytadeli, tym razem przebywał tam 13 miesięcy. Po zwolnieniu przedostał się do Lwowa.

Wśród krajowych działaczy Liga Polska nie spełniała swoich oczekiwań. Roman Dmowski, przy akceptacji Jana Ludwika Popławskiego, przedstawił swój projekt reorganizacji Ligi, w wyniku czego wypowiedziano posłuszeństwo władzom Ligi Polskiej. Na jej miejsce  1 kwietnia 1893 r. powołano do życia Ligę Narodową.

Po przybyciu do Galicji Popławski rozpoczął pracę dziennikarską. W 1906 r., kiedy władze carskie dokonały liberalizacji ucisku narodowego, przybył do Warszawy, gdzie pomagał endekom w kampanii wyborczej do Dumy i kontynuował działalność publicystyczną. W 1907 r. zaczął ciężko chorować – okazało się że cierpiał na raka gardła. Zmarł w wieku zaledwie 54 lat, 12 marca 1908 r. Pochowany został na warszawskich Powązkach 15 marca.

Polityka to nie wszystko

 

15 czerwca 1884 r. Popławski poślubił Felicję z Potockich, z którą miał dwoje dzieci: Janinę i Wiktora (znany krytyk literacki). Jan Ludwik ma w swoim dorobku tłumaczenia wielu prac socjologicznych i historycznych z języka francuskiego i angielskiego.